Oplossing voor de taalproblematiek bij dringend ziekenvervoer

In de Druivenstreek en ten westen van Brussel kregen lokale besturen en de gouverneur regelmatig klachten van burgers die, wanneer ze dringend ziekenvervoer nodig hebben, niet in het Nederlands verder worden geholpen. Dit zorgt voor heel wat ongemakken en frustraties bij patiënten en hun omgeving, maar brengt ook gezondheidsrisico’s met zich mee.
Sinds maart 2023 kan je, wanneer je een ziekenwagen nodig hebt, vragen om naar een Nederlandstalig ziekenhuis gebracht te worden. De betrokken hulpdiensten werkten een aantal maatregelen uit die tot deze oplossing hebben geleid:

1. 12- minuten afwijking op basis van taal

    Op vraag van de patiënt of diens omgeving kan hij naar het dichtstbijzijnde Nederlandstalig ziekenhuis gebracht worden op voorwaarde dat het tijdsverschil in verplaatsing niet meer dan 12 minuten bedraagt. Ook moet de medische situatie van de patiënt het toelaten om 12 minuten langer onderweg te zijn. Alle operatoren van de noodcentrale 112 werden grondig gebriefd over deze afwijking.

    2. Bevestiging nieuwe lijst van Nederlandstalige ziekenhuizen

      De noodcentrale beschikt over een nieuwe positieve lijst met ziekenhuizen in Vlaams-Brabant en Brussel, waar zorgverlening in het Nederlands gegarandeerd is. 

      3. Geen opnamestop meer op de spoeddiensten van de Vlaams-Brabantse ziekenhuizen

        De federale gezondheidsinspecteur van Vlaams-Brabant besliste in samenspraak met de ziekenhuizen dat er in geen enkel ziekenhuis patiënten kunnen geweigerd worden wegens drukte of opnamestop, tenzij in geval van een noodplan én in overleg met de gezondheidsinspectie.

        Deze 3 maatregelen zijn een echte doorbraak voor de taalproblematiek binnen de dringende geneeskundige hulpverlening. Weet dus dat u of uw omgeving steeds kan vragen om naar een Nederlandstalig ziekenhuis overgebracht te worden.

        Heb je vragen of wil je meer informatie? Kijk dan snel naar de veel-gestelde vragen hieronder.

        Hieronder vind je per gemeente de visuele voorstelling van de aanrijroutes naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis en naar de Nederlandstalige ziekenhuizen (mits toepassing van de taalafwijking). De dichtstbijzijnde ziekenhuizen getoond op deze kaartjes zijn vastgelegd op basis van vaste referentiepunten. Op sommige afgelegen plaatsen in de gemeente kan een ander ziekenhuis het dichtstbijzijnde zijn, de noodcentrale 112 berekent dit geval per geval.
        Staat je gemeente hier niet tussen dan kan je altijd naar een Nederlandstalig ziekenhuis worden gebracht, zonder dat je specifiek een taalafwijking moet vragen aan de ambulanciers.  

        Beersel                                 Dilbeek                                 Drogenbos                  Grimbergen              
        Hoeilaart                              Huldenberg                        Kortenberg                  Kraainem       
        Lennik
                                           Linkebeek                           Overijse                        Roosdaal         
        Sint-Genesius-Rode          Sint-Pieters-Leeuw           Tervuren                      Wezembeek-Oppem
        Zaventem

        FAQ: Oplossing voor de taalproblematiek bij dringend ziekenvervoer.


        De taalafwijking

        • Wat is het dichtstbijzijnde ziekenhuis?

              Het dichtstbijzijnde ziekenhuis is het ziekenhuis dat op het ogenblik van de oproep het snelst te bereiken is vanaf de plaats waar het slachtoffer of de zieke zich bevindt. Het dichtstbijzijnde ziekenhuis wordt dus bepaald door de tijd die nodig is om het ziekenhuis te bereiken.

              • Wat is een afwijking op basis van taal?

              Wanneer je met een 112-ambulance naar het ziekenhuis wordt gebracht, moet je volgens de wet zo snel mogelijk de juiste verzorging krijgen en word je daarom naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gebracht. Wanneer dit ziekenhuis Franstalig is, kan je vragen om een taalafwijking. De ambulance zal je dan naar het dichtstbijzijnde Nederlandstalige ziekenhuis brengen, op voorwaarde dat de toestand van de patiënt en de druk op de ziekenwagens dit toelaat.

              • Naar welk ziekenhuis word ik vervoerd wanneer ik een taalafwijking vraag?

              Bij de vraag om een afwijking op basis van taal, zal de ziekenwagen je steeds naar het dichtstbijzijnde Nederlandstalige ziekenhuis brengen. Daarnaast mag de ziekenwagen hierdoor niet meer dan 12 minuten extra onderweg zijn. Wil je weten naar welk Nederlandstalig ziekenhuis je gebracht zal worden vanuit jouw gemeente? Kijk dan op de bijgevoegde kaartjes per gemeente.

              • Vanuit welke gemeenten kan ik een afwijking op basis van taal aanvragen?

              Hierboven vind je per gemeente de visuele voorstelling van de aanrijroutes naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis en naar de Nederlandstalige ziekenhuizen (mits toepassing van de taalafwijking). Staat je gemeente hier niet tussen, dan kan je altijd naar een Nederlandstalig ziekenhuis worden gebracht, zonder dat je specifiek een taalafwijking moet vragen aan de ambulanciers.

              • Wanneer kan ik naar een Nederlandstalig ziekenhuis vervoerd worden?
                – Als de patiënt of zijn/haar omgeving hierom vraagt
                – De ambulance mag maximaal 12 minuten langer onderweg zijn dan naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis.
                - Wanneer de medische toestand van de patiënt dit toelaat
                -  Wanneer de druk op de ziekenwagens dit toelaat
              • Kan ik altijd naar een Nederlandstalig ziekenhuis gebracht worden?
                Nee, in uitzonderlijke situaties kan door de MUG-arts of noodcentrale beslist worden om je toch naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis te brengen:
                     – indien je verwondingen te ernstig zijn om langer onderweg te zijn naar het ziekenhuis
                     – indien de afwijking naar een ander ziekenhuis de goede werking in de regio in het gedrang brengen door het langdurig onbeschikbaar zijn van de
                       middelen of het ontbreken ervan voor de regio
                     – bij de afkondiging van een noodplan

              =>De afwijking op basis van taal is een gunstmaatregel en dus geen absoluut recht!

              • Kan ik vragen om naar een Franstalig ziekenhuis gebracht te worden?

              De afwijking op basis van taal geldt niet alleen voor Nederlandstaligen. Indien de patiënt wenst vervoerd te worden naar een Franstalig ziekenhuis, kan dit ook aan de ambulanciers worden gevraagd. Dezelfde procedures, zoals hierboven beschreven, zijn dan geldig.

              Bevestiging van de nieuwe lijst met Nederlandstalige ziekenhuizen

              • Welke ziekenhuizen worden als Nederlandstalig ziekenhuis beschouwd?

              De noodcentrale 112 Vlaams-Brabant beschikt over een nieuwe positieve lijst met ziekenhuizen in Vlaams-Brabant én Brussel waar de zorgverlening in het Nederlands gegarandeerd is. Zo ben je zeker dat je in dat ziekenhuis in het Nederlands zal worden geholpen.

              Afkondiging opnamestop

              • Kan een ziekenhuis de opname van patiënten weigeren?

              Een ziekenhuis of spoedafdeling kan niet beslissen om geen patiënten meer aan te nemen omdat ze het te druk hebben of omdat ze geen vrije bedden meer hebben. De ziekenhuizen zijn verplicht om de patiënten uit de regio op te nemen. Daarnaast werd afgesproken dat zij intern oplossingen zoeken voor periodes van drukte waardoor ook patiënten van buiten de regio (bijvoorbeeld op basis van een taalafwijking) ook bij hen terecht kunnen.

              • Wanneer kan de spoedafdeling van een ziekenhuis toch gesloten zijn?

              Slechts in uitzonderlijke gevallen kan de spoedafdeling afgesloten worden voor nieuwe patiënten, bijvoorbeeld tijdens een noodsituatie. Dit gebeurt steeds in overleg met de gezondheidsinspectie en met diens goedkeuring!

              Waar kan ik terecht met vragen en/of klachten?

              Indien u verdere vragen heeft over deze afwijkingsprocedure kan u contact opnemen met de Provinciale Commissie Dringende Geneeskundige Hulpverlening van Vlaams-Brabant via pcdgh-vlaamsbrabant@health.fgov.be