Dienstverlening aan lokale besturen

Het belang en de professionalisering van noodplanning en crisisbeheer bij de lokale besturen zijn de laatste jaren enorm toegenomen. Tezelfdertijd is dit een zeer gespecialiseerd en snel veranderend domein, en hebben lokale besturen vaak nog nood aan advies en ondersteuning. Daarom ontwikkelde de Dienst Noodplanning Vlaams-Brabant een intensievere en versterkte dienstverlening aan de lokale besturen in onze provincie. Deze pagina schetst de krachtlijnen waarop wordt ingezet, en verduidelijkt wat die ondersteuning concreet inhoudt.

1. Versterken van de lokale personeelscapaciteit op vlak van noodplanning

De dienst Noodplanning Vlaams-Brabant ondersteunt lokale besturen bij het opleiden en professionaliseren van de functies die de grootste rol hebben bij noodplanning en crisisbeheer op lokaal niveau. De focus ligt daarbij enerzijds op het onderhouden van een regelmatig contact en het aanbieden van een permanente helpdesk functie, en anderzijds op gerichte informatieverstrekking en vorming.

Ons aanbod is in eerste instantie gericht op de meest prominente actoren inzake noodplanning en crisisbeheer:

• De burgemeester
• De algemeen directeur
• De lokale noodplanningscoördinator (NPC)
• De lokale informatieverantwoordelijke (D5)
• De lokale verantwoordelijke voor de psychosociale hulpverlening (V-PSH)

De dienstverlening bestaat uit een aantal activiteiten of instrumenten:

• Nieuwsbrief over (nieuwe) regelgeving, procedures en goede praktijken.
• Informatieve en vormende sessies (fysiek of digitaal) met de focus op nieuwe ontwikkelingen, actuele uitdagingen en strategieontwikkeling.
• Ondersteuning bij het rekruteren van een lokale noodplanningscoördinator of informatieverantwoordelijke (D5) via het aanleveren van een modelprofiel met duidelijke taakomschrijving, en het deelnemen aan een selectiecommissie.
• Minstens tweemaal per jaar wordt er een opleiding en trainingsmoment georganiseerd voor alle D5’s en alle NPC’s van Vlaams-Brabant.
• Faciliteren van netwerkvorming (met disciplines) en intergemeentelijke samenwerking, en regelmatige werkbezoeken bij de lokale besturen (door de gouverneur of de dienst Noodplanning Vlaams-Brabant).

2. Ondersteuning van de gemeentelijke veiligheidscellen

• Actieve opvolging van de gemeentelijke veiligheidscellen door minstens 1x per jaar fysiek aanwezig te zijn.
• Suggesties bij de samenstelling van de agenda en de organisatie van de gemeentelijke veiligheidscel.
• Het faciliteren van het gezamenlijk organiseren van veiligheidscellen met verschillende lokale besturen.

3. Advies bij het opstellen en actualiseren van lokale nood- en interventieplannen

• Advies m.b.t. het voorgeschreven canvas, wettelijke vereisten, volledigheid en actualisatie van het lokale ANIP (Algemeen Nood- en Interventieplan), en het opladen van het ANIP in het Nationaal veiligheidsportaal.
• Ondersteunen bij de opmaak van lokale BNIP’s: specifieke risico’s, grootschalige evenementen of andere specifieke situaties.
• Opvolgen van noden en behoeften inzake lokale monodisciplinaire plannen op vlak van wettelijke vereisten en volledigheid.

4. Multidisciplinair oefenbeleid

Regelmatig oefenen is noodzakelijk zodat de betrokken actoren de kans krijgen hun kennis om te zetten in ervaring en routine. Daarnaast zijn oefeningen noodzakelijk om de procedures en de nood- en interventieplannen te testen en te optimaliseren. Daarom legt de hogere overheid het gemeentelijke niveau op om één of meerdere multidisciplinaire noodplanningsoefeningen per jaar te organiseren op hun grondgebied en dienen ze hiervoor een evolutief en samenhangend oefenbeleid op te zetten. Daarom biedt de dienst Noodplanning Vlaams-Brabant ondersteuning in de vorm van:

• Organisatie van provinciale multidisciplinaire oefeningen, gericht op samenwerking, afstemming en realistische scenario’s.
• Specifieke oefenmomenten voor lokale noodplanningscoördinatoren en informatieverantwoordelijken.
• Opvolging en, indien mogelijk bijwonen, van (inter)gemeentelijke oefeningen met aandacht voor inhoud, aanpak, leerpunten en goede praktijken.
• Verzamelen en verwerken van feedback en evaluaties om het oefenbeleid continu te verbeteren.
• Voorzien in sjablonen en documentatie ter ondersteuning van het lokaal oefenbeleid.

5. Bijstand tijdens effectieve noodsituaties

De dienst Noodplanning Vlaams-Brabant staat paraat om lokale besturen bij te staan tijdens effectieve noodsituaties. Het is wel belangrijk te vermelden dat de (wettelijke) verantwoordelijkheid en operationele leiding voor het beheer van een crisis of ramp bij het lokaal bestuur blijft, tenzij er een provinciale fase wordt afgekondigd. De ondersteuning bestaat uit:

• Permanentie: 24/7 telefonisch bereikbaar voor advies, ondersteuning en eventuele opschaling.
• Waarschuwingen: Uitsturen van preventieve waarschuwingsmails bij actuele risico's of dreigingen (bv. KMI, Natuurbranden, Hitte- en ozon, NCCN,...).
• BE-Alerts: Ondersteuning bij het uitsturen van BE-Alerts.
• Actieve opvolging: Actieve opvolging bij de afkondiging van een operationele coördinatie door telefonisch contact op te nemen met de lokale NPC en lokale partners te adviseren, gerust te stellen of te adviseren bij een mogelijke opschaling naar een gemeentelijke/provinciale fase.
• Aanwezigheid ter plaatse: Mogelijkheid tot deelname aan het gemeentelijk coördinatiecomité (CC-gem) voor concrete ondersteuning, adviesverlening, inschatting van risico's en opvolging van het verdere verloop van de noodsituatie.
• Activatie van ondersteuningsteams: de mogelijkheid tot het inschakelen van de ondersteuningsteams met D5’s of lokale NPC’s van andere lokale besturen in Vlaams-Brabant om specifieke taken op te nemen, bijvoorbeeld Paragon, FAN-bord,…